Tiêu chuẩn thiết kế không gian phòng mổ hiện đại

     Việc thiết kế phòng mổ cần đảm bảo tạo ra một không gian làm việc tối ưu cho kíp mổ, đồng thời ngăn chặn tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Các tiêu chuẩn về kiến trúc không gian là nền tảng để đạt được mục tiêu này.

Tiêu chuẩn về vị trí địa lý

     Vị trí của phòng mổ trong tổng thể sơ đồ mặt bằng bệnh viện là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thuận tiện và kiểm soát nhiễm khuẩn.

• Vị trí trung tâm và gần các khu vực liên quan: Thông thường, phòng mổ cần được đặt tại vị trí trung tâm của bệnh viện, nơi có các điều kiện tốt nhất về cơ sở hạ tầng (điện, nước, khí y tế...) và điều kiện môi trường được kiểm soát. Vị trí này phải nằm gần các khu vực liên quan mật thiết khác như khu xét nghiệm (để gửi mẫu bệnh phẩm nhanh chóng), khu hồi sức tích cực (ICU - để chuyển bệnh nhân sau mổ thuận tiện và an toàn), và khu chẩn đoán hình ảnh (như X-quang, CT scan - để hỗ trợ chẩn đoán trong và sau mổ). Điều này sẽ giúp bác sĩ và bệnh nhân di chuyển thuận tiện hơn, giảm thiểu thời gian và rủi ro trong quá trình vận chuyển.

• Cuối hành lang để kiểm soát ra vào: Ngoài ra, phòng mổ thường được đặt tại cuối hành lang hoặc một khu vực riêng biệt, có kiểm soát ra vào chặt chẽ. Vị trí này giúp hạn chế và kiểm soát dễ dàng số lượng người qua lại không cần thiết, giảm nguy cơ mang bụi bẩn và vi khuẩn vào khu vực vô trùng.

Tiêu chuẩn về kích thước và hình dạng

     Kích thước và hình dạng của phòng mổ cần đủ lớn và được thiết kế tối ưu để đảm bảo không gian làm việc hiệu quả và duy trì vệ sinh.

• Diện tích và chiều cao tối thiểu: Phòng mổ đúng tiêu chuẩn cần có diện tích tối thiểu là 36m². Chiều cao từ sàn tới trần không thấp hơn 3.1m. Kích thước này đảm bảo đủ không gian để bố trí các thiết bị y tế phức tạp (máy gây mê, máy thở, hệ thống theo dõi, bàn mổ...), cho phép kíp mổ di chuyển và thao tác thoải mái xung quanh bàn mổ, và đủ khoảng không cho việc lắp đặt các hệ thống treo trần như đèn mổ, trụ khí y tế.

• Hình dạng và góc vát: Nên thiết kế phòng mổ theo hình chữ nhật hoặc hình vuông. Đặc biệt quan trọng là các góc tường cần được thiết kế vát (góc bo tròn) hoặc nghiêng 45 độ thay vì góc vuông 90 độ. Việc này giúp cho luồng không khí (từ hệ thống cấp khí sạch) được lưu thông tốt nhất, giảm thiểu các khu vực tù đọng khí nơi bụi bẩn và vi sinh vật có thể tích tụ. Hạn chế tối đa các góc cạnh sắc trong không gian phòng sẽ càng đảm bảo được vệ sinh vô trùng và dễ dàng làm sạch.

• Tối ưu không gian: Việc thiết kế tủ thiết bị có thể đặt âm tường là một giải pháp hiệu quả để làm giảm góc cạnh nhô ra, tối ưu hóa không gian sử dụng và tạo môi trường thuận lợi hơn để cho các y bác sĩ và kỹ thuật viên làm việc mà không bị vướng víu.

Các tiêu chuẩn khác về luồng di chuyển và vô khuẩn

     Để đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối, thiết kế phòng mổ cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc về luồng di chuyển và bố trí cửa ra vào.

• Quy tắc một chiều và vô khuẩn tuyệt đối: Tiêu chuẩn phòng mổ cần phải đảm bảo tuân theo quy tắc một chiều trong việc di chuyển của nhân viên, bệnh nhân và vật tư. Quy tắc này nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm chéo bằng cách phân tách rõ ràng luồng đi của các vật dụng, người sạch (nhân viên đã thay trang phục vô khuẩn, bệnh nhân đã chuẩn bị cho phẫu thuật, vật tư đã tiệt trùng) và luồng đi của các vật dụng, người bẩn (vật tư đã sử dụng, rác thải y tế, nhân viên chưa thay trang phục vô khuẩn). Mọi thiết kế cần đảm bảo sự vô khuẩn tuyệt đối trong khu vực mổ.

• Hệ thống cửa: Theo đó, cửa của phòng mổ cần có ít nhất 1 cửa chính (thường là cửa rộng để di chuyển giường bệnh và thiết bị) và 1 cửa phụ (có thể dùng cho nhân viên hoặc vật tư). Các cửa này cần có thiết kế đặc biệt để đảm bảo độ kín khí khi đóng, có thể có hệ thống khóa liên động giữa các phòng trong khu vực vô khuẩn.

• Phân luồng di chuyển: Trong thiết kế cần phân luồng sự di chuyển giữa bác sĩ, bệnh nhân, hành lang sạch và hành lang bẩn theo một chiều rõ ràng và không giao cắt. Ví dụ, bệnh nhân đi vào phòng mổ từ một hành lang sạch và đi ra phòng hồi sức từ một hành lang khác (hoặc cùng hành lang nhưng đi theo chiều ngược lại sau khi ca mổ kết thúc và bệnh nhân không còn vô khuẩn). Điều này đảm bảo vô trùng tuyệt đối cho khu vực mổ và các khu vực lân cận.